Als moeder van zes - inmiddels oudere - kinderen zat Judith Quaak vroeger regelmatig op de huisartsenpost. Toen al vroeg zij zich af waarom zaken gingen zoals ze gingen. In december 2019 stuitte ze in de lokale krant op een oproep. Huisartsenposten Rijnmond ging een cliëntenraad oprichten en zocht leden. Haar interesse was gewekt en na een sollicitatiegesprek is zij sinds februari 2020 lid. “Het is voor mij de manier om de zorg in regio Rotterdam te verbeteren.”
Brokkenpiloten noemt Judith haar kinderen, vooral vroeger toen ze klein waren. “Als we de huisartsenpost belden, kregen we vaak te horen dat we ‘echt moesten komen’. Dat gaf altijd een soort spanning, alsof het écht ernstig was. Vervolgens zaten we een uur in de wachtruimte. Waarom? Dat moet toch anders kunnen?
Als lid van de cliëntenraad denk ik hierover mee. We kijken waar de bezoekers van de huisartsenposten tegenaan lopen en geven hierover advies aan het bestuur. Als moeder vraag ik mij altijd af wat het gevolg voor mijn kind is in een bepaald vraagstuk. Zo heb ik de bezoekers altijd in het achterhoofd.”
Toegankelijke zorg
Inmiddels bestaat de cliëntenraad van Huisartsenposten Rijnmond drie jaar en hebben de leden eigen speerpunten ontwikkeld. Toegankelijke zorg staat voorop. “Denk aan de route naar de huisartsenposten. Is de HAP goed te vinden? Maar ook: hoe word je als patiënt behandeld? Hoe is de sfeer? Begrijpen patiënten wat de huisarts vertelt?”
In een maandelijkse vergadering met het bestuur bespreekt de cliëntenraad de aandachtspunten en geeft gevraagd en ongevraagd advies.
De grootste uitdaging is om contact te krijgen met de doelgroep. “We hebben input van onze achterban nodig om de zorg te verbeteren. Hoe we dat contact leggen, blijft zoeken. Soms via een onderzoek, soms leggen we zelf contact. Misschien dat kaartjes in de wachtkamer ook een optie blijken.”
Signalen
Huisartsenposten Rijnmond heeft regelmatig te maken met laaggeletterdheid, mensen die schulden hebben of de Nederlandse taal niet spreken. Judith kreeg via kenniscentrum Pharos een training over deze doelgroep. “Zorg bieden aan deze groep is complexer. Vaak zijn er financiële problemen door het gebruik van alcohol of drugs of begrijpt men door taal- en/of cultuurverschillen de zorg in Nederland niet.
We gebruiken bijvoorbeeld in plaats van het woord huisartsenpost het woord post. ‘Als u op de post bent…’. Uit een onderzoek van het IJsselland Ziekenhuis bleek dat het woord ‘post’ vragen opriep. ‘Krijgen we dan een brief thuis?’ Dat opende onze ogen wel. En soms lopen mensen uit het consult weg, omdat ze de arts niet begrijpen. Dat zijn signalen waar we mee aan de slag moeten.”
Samenwerken met Spoedeisende Hulp
Maar ook inrichting komt aan bod. Huisartsenposten Rijnmond gaat binnen de diverse ziekenhuizen samenwerken met de Spoedeisende Hulp. Hierdoor veranderen de posten naar spoedpleinen en staan er meerdere verbouwing op de planning.
“Als cliëntenraad denken we mee over de inrichting. Welke kleur op de muren? Plastic stoeltjes? Hoe zorgen we dat het een huiselijke wachtkamer wordt? Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat een huiselijke ruimte de bloeddruk verlaagt, dus van belang is het zeker. Minder stress zorgt ook voor een beter consult en daar heeft iedereen baat bij. We hebben niet de illusie dat een bloemetje op tafel het agressie probleem oplost, maar we maken ons echt hard voor die sfeer.”
Persoonlijke ontwikkeling
Ook persoonlijk heeft de cliëntenraad een positief effect op Judith. Ze was al zelfstandig tekstschrijver voordat zij bij de cliëntenraad kwam. Door de cursussen die zij via de cliëntenraad volgde, kon zij zich verder ontwikkelen en deed zij nieuwe zakelijke contacten op.
In september 2022 kwam haar passie voor taal en laaggeletterdheid samen, toen zij in het gemeentehuis van Ridderkerk een presentatie over laaggeletterdheid mocht geven en naderhand met prinses Laurentien over dit onderwerp in gesprek mocht. “Het heeft me veel gebracht. Het is leuk om te doen. De maandelijkse vergadering voelt bijna als uitgaan. We werken informeel met elkaar, met een grapje tussendoor. Natuurlijk denken we na over serieuze zaken. Ik leer de zorg in Nederland op een andere manier kennen. Dat verrijkt mij echt.”
Tekst Rowan de Vries-Teegelaar
Foto’s Josje Blokland